پیشنهادی برای کاهش شوری آب پشت سد گتوند علیا
سلام
نظر به بحث های بسیار در مورد شوری زیاد لایه های پایینی مخزن سد گتوند در رسانه ها بنده نیز به این امر حساس شده و بررسی هایی در این زمینه در شبکه ی جهانی انجام دادم که متوجه شدم خدای را شکر پس از چندین سال روند شوری دریاچه ی پشت سد تقریبا متوقف شده و نهادهای مربوطه نیز تلاش های فراوانی برای ارائه ی راه حل جهت رفع مشکل حجم انبوه آب با شوری بالا در لایه های پایینی مخزن سد ارائه داده اند که دو تای آن ها بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند که اولی مدیریت آب مخزن سد یعنی خروج کنترل شده ی آب شیرین لایه های بالایی مخزن با آب شور لایه های پایین آن و دومی خارج کردن آب شور لایه های پایین سد به حوضچه های تبخیر و یا جای دیگری بود که البته ترکیب این دو راه نیز مدنظر است.
راه حل اول که تاکنون تنها
راه حل قابل اتکای این مشکل است به هر حال میزانی از شوری را وارد کارون و به تبع آن دشت خوزستان می کند و راه حل دوم
که می تواند مشکل شوری آب پشت سد و تهدید دشت خوزستان را به نحو بهتری برطرف نماید به دلیل مشکلات زیست محیطی
تاکنون با مخالفت سازمان محیط زیست مواجه شده است.
پیشنهادی که بنده دارم مربوط به راه حل دوم است و آن احداث یک آب شیرین کن صنعتی و انتقال آب شور لایه های
پایین سد به این واحد و تصفیه ی آن است که هم آب شیرین تولید شده مورد مصرف قرار گیرد و هم پساب و نمک حاصله قابل
جداسازی و احیانا استفاده باشد، در این صورت از مشکلات زیست محیطی این طرح نیز به میزان قابل توجهی کاسته می شود.
اما در جایابی این واحد آب شیرین کن به نظر بنده بهترین مکان در کنار محل تلاقی رودخانه ی "شور عقیلی" با کارون
است که در حدود 51کیلومتری جنوب سد گتوند است و یا حد فاصل بین این دو و در یک مکان مناسب. طبق بررسی های بنده با
توجه به حجم آب شور لایه های پایینی مخزن سد گتوند با یک واحد آب شیرین کن نظیر آن چه در قشم ساخته شده است در
عرض چند سال می توان آب شور لایه های پایینی سد گتوند را تصفیه و این معضل را برطرف نمود. پس از آن می توان ورودی آب
شیرین کن را آب بسیار شور رودخانه ی دائمی "شورعقیلی" قرار داد که یکی از منابع عمده ی شوری کارون نیز هست. در این
صورت احتمالا پس از چندین سال شوری آب کارون که بر اثر ورود بعضا گریز ناپذیر پساب های صنعتی و شهری و کشاورزی در
طی دهه های اخیر افزایش قابل ملاحظه ای یافته است، می تواند به نحو مطلوبی کاهش یابد.
این آب شیرین کن می تواند به صورت مجزا و با سوخت های فسیلی احداث شود و یا به همراه یک نیروگاه برق. البته با
توجه به میزان تابش بالای خورشید و دمای بالا در آن منطقه می توان از آب شیرین کن های خورشیدی نیز بهره برد که مشکلات
زیست محیطی به مراتب کمتری نیز دارند.
طبق بررسی های بنده تولید آب شیرین بوسیله خورشید مبحث تازه ای است که هنوز در مقیاس صنعتی در دنیا توفیق قابل ملاحظه ای نداشته است اما به تازگی یک گروه ایرانی روشی را در جهت استفاده از انژی خورشیدی در شیرین سازی آب با مقیاس صنعتی ابداع کرده اند که تحت یک اختراع با عنوان " دستگاههای تصفیه سیالات با استفاده از لولههای خلا دو جداره و تولید همزمان گرمایش خورشیدی" تحت مالکیت مسعود فرقدانی چهارسوقی و کورش خسروی دارانی به شماره ۰۸1۰۸در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت رسیده است. از این روش ابداعی تا کنون به طور آزمایشی و در مقیاس به نسبت بزرگ در چند نقطه از ایران استفاده شده است که شاید بتواند برای طرح شیرین سازی آب گتوند نیز به کار گرفته شود.
در صورت موفقیت می توان از این طرح در ورودی دیگر رودهای شور که به کارون می ریزند و یا در خروجی پساب ها شهری
و صنعتی و کشاورزی که به کارون می ریزند نیز استفاده کرد.
این واحد آب شیرین کن می تواند در کنار سد نیز احداث شود تا نیاز به لوله گذاری کمتری داشته باشد.
البته پیشنهاد بنده در صورتی است که موضوع توقف روند شورشدن دریاچه ی پشت سد صحت داشته باشد، در غیر این
صورت منطقی تر این است که توقف این روند در اولویت قرار گیرد که برای آن هم بنا به بررسی های بنده احتمالا راه هایی وجود
دارد که در صورت لزوم تقدیم می گردد.
با تشکر
پ ن:
نشانی خبر مربوط به اختراع مورد اشاره :
http://iranetavana.ir/1394/04/04/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87-
%D8%A2%D8%A8-%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DA%A9%D9%86-
/
